|
Tweet |
Çin Dışişleri Bakanlığı, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaretini kınadı.
Bakanlık, Pelosi'yi taşıyan uçağın Tayvan'a ulaşmasının hemen ardından yayımladığı açıklamada, Çin muhalefetine ve protestolarına rağmen yapılan ziyaretin "tek Çin" ilkesinin ve Çin-ABD diplomatik ilişkilerinin temelini oluşturan Üç Ortak Bildiri'deki taahhütleri ciddi şekilde ihlal ettiği belirtildi.
Çin'in ziyarete karşı olduğunun, kınadığının ve ABD'yi protesto ettiğinin vurgulandığı açıklamada, "Bu davranış, ateşle oynamak gibi, son derece tehlikeli. Ateşle oynayan kendini yakar." ifadesi kullanıldı.
Açıklamada, Pelosi'nin ziyaretinin Çin'in egemenliğini ve toprak bütünlüğünü ihlal ettiği, Tayvan Boğazı'ndaki barış ve istikrarın altını oyduğu, Tayvan bağımsızlığını savunan ayrılıkçı güçlere yanlış mesaj verdiği belirtilerek şu ifadelere yer verildi:
"Dünyada yalnızca tek Çin vardır ve Tayvan onun topraklarının ayrılmaz parçasıdır. Çin Halk Cumhuriyeti (ÇHC) hükümeti tüm Çin'in tek meşru temsilcisidir. Tek Çin ilkesi uluslararası toplumun evrensel kabul görmüş mutabakatı, uluslararası ilişkilerin temel normudur."
ABD'nin 1979'da imzalanan Diplomatik İlişkilerin Kurulmasına İlişkin Çin-ABD Ortak Bildirisi'nde ÇHC hükümetini Çin'in tek meşru temsilcisi olarak tanıdığını ve bu bağlamda Tayvan halkı ile kültürel, ticari ve diğer gayrı resmi ilişkilerini sürdürmeyi vaat ettiğinin hatırlatıldığı açıklamada, şunlar kaydedildi:
"Kongre, ABD hükümetinin parçası olarak, tek Çin politikasına uymakla ve Tayvan bölgesi ile resmi ilişki kurmaktan kaçınmakla yükümlüdür. Çin, ABD Kongresi üyelerinin Tayvan'ı ziyaret etmesine daima karşı çıkmıştır. Temsilciler Meclisi Başkanı Pelosi, Kongre'nin görevdeki liderlerinden olduğuna göre, Tayvan'ı ziyareti ve buradaki etkinlikleri, her ne biçim ve sebeple olursa olsun, ABD'nin resmi ilişkilerin seviyesini yükseltmeye yönelik büyük bir siyasi provokasyonudur. Çin bunu hiçbir zaman kabul edemez, Çin halkı bunu kesinlikle reddeder."
ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi ve beraberindeki 5 kişilik Kongre heyetini taşıyan uçak Tayvan'a ulaştı.
İki haftadır hakkında spekülasyon yapılan, ABD ile Çin arasında gerilime sebep olan ziyaret gerçekleşmiş oldu.
Uçuş takip sitesi Flight Radar-24'ün verilerine göre, Pelosi ve beraberindekileri taşıyan "Boeing C-40" tipi askeri uçak, Malezya'nın başkenti Kuala Lumpur'daki Sultan Abdülaziz Şah Havalimanı'ndan ayrıldıktan sonra kuzey istikametinde Güney Çin Denizi'ne ilerlemek yerine Endonezya'nın Borneo Adası üzerinden doğuya, ardından Filipinlerin doğu kıyısını takip ederek kuzeye hareket etti.
Ardından Filipinler Denizi'nden kuzeybatıya ilerleyen uçak, Tayvan hava sahasına doğudan girerek Taipei'deki Songşan Havaalanı'na indi.
Çin Komünist Partisi'nin yayın organı Global Times, uçağın Tayvan'a yaklaştığı sıralarda, Çin'e ait S-35 savaş uçaklarının Tayvan Boğazı'nı geçtiğini bildirdi. Konuyla ilgili henüz resmi açıklama yapılmadı.
Meclis Başkanı'nın resmi internet sitesinde ziyaret programına ilişkin yayımlanan açıklamada, Singapur, Malezya, Güney Kore ve Japonya'yı kapsayan gezinin durakları arasında Tayvan'a yer verilmemişti.
ABD'den 29 Temmuz'da ayrılarak Hawaii'de mola veren Pelosi ve beraberindeki 5 kişilik Kongre heyeti, dün Singapur'da, bugün de Malezya'da temaslarda bulunmuştu.
Ziyarette Pelosi'ye, Temsilciler Meclisi Dış İlişkiler Komitesi Başkanı Gregory Meeks, Gazi İşleri Komitesi Başkanı Mark Takano, Yollar ve Araçlar Komitesi Başkan Yardımcısı Suzan DelBene, İstihbarat Daimi Özel Komitesi üyesi Raja Krishnamoorthi ve Silahlı Kuvvetler Komitesi ile Dış İlişkiler Komitesi üyesi Andy Kim eşlik ediyor.
Pelosi'nin gezi kapsamında Tayvan'ı ziyaret edeceğine ilişkin söylentiler, ABD-Çin ilişkilerinde gerilime sebep olmuştu.
Çin Savunma Bakanlığı, geçen hafta içinde yaptığı açıklamada, Pelosi'nin ziyaretinin gerçekleşmesi halinde askeri karşılık verebileceği uyarısında bulunmuş ve "Pelosi Tayvan'ı ziyaret ederse, Çin ordusu boş durmayacak." ifadesini kullanmıştı.
Çin Dışişleri Bakanlığı da olası ziyaretle ilgili, "Her tür olasılığa hazırlıklıyız. Eğer ABD tarafı ziyarette ısrar ederse egemenliğimizi ve toprak bütünlüğümüzü korumak için güçlü ve kararlı tedbirler alacağız." değerlendirmesinde bulunmuştu.
Olası ziyaret nedeniyle ABD ve Çin ordularının Tayvan yakınlarındaki askeri hareketliliği artmıştı.
ABD donanmasının Pasifik'teki 7. filosuna bağlı görev yapan Ronald Reagan savaş gemisi, hafta başında harp filosuyla Singapur'dan ayrılarak kuzeydoğu yönünde Güney Çin Denizi'ne doğru hareket etmişti.
Çin Halk Kurtuluş Ordusu donanması da hafta sonunda Tayvan Adası'nın karşı kıyısındaki Fucien ve Güney Çin Denizi kıyısındaki Guangdong eyaletlerinde tatbikatlar düzenlerken, bölgeler gemi trafiğine kapatılmıştı.
Nisanda planlanan ziyaret iptal edilmişti
82 yaşındaki Pelosi'nin nisanda Tayvan'a yapmayı planladığı ziyaret, Kovid-19'a yakalandığı gerekçesiyle iptal edilmişti.
Çin Dışişleri Bakanı Vang Yi, o günlerde Pelosi'nin Tayvan'ı ziyaretinin "tek Çin" ilkesinin tanımladığı "kırmızı çizginin aşılması" anlamına geleceği uyarısında bulunmuştu.
Pelosi, 25 yıl aradan sonra Ada'yı ziyaret eden ilk ABD Temsilciler Meclisi Başkanı oldu. Daha önce 1997'de Newt Gingrich, bu görevi yürütürken Tayvan'ı ziyaret etmişti.
